PARAMASASTRA

Paramasastra inggih menika ngelmu kang nyinau babagan aksara, wanda, tembung, lan ukara.

Paramasastra miturut golonganing tembung kaperang :

·      Tembung aran (tuladha: radio, meja, lsp)

·      Tembung kriya (tuladha: maca, turu, lsp)

·      Tembung sesulih(tuladha: kowe, aku, lsp)

·      Tembung wilangan (tuladha: telu, enem, lsp)

·      Tembung kaanan (kata sifat) (tuladha: elek, kuru, lsp)

·      Tembung katrangan (tuladha: kana, lor, lsp)

·      Tembung pangarep (tuladha: saka ing, lsp)

·      Tembung sandhangan (tuladha: sang, hyang, lsp)

Jinising tembung ana 2, inggih punika tembung lingga lan tembung andhahan…

Tembung lingga inggih punika tembung kang during owah saka asale, tuladhane meja, pangan arit,…lsp

Tembung andhahan inggih punika tembung kang wis owah saka asale, tuladhane mlaku koktuku, gumagus lsp

Tembung andhahan kuwi asale saka tembung lingga kang oleh ater-ater, panambang, lan seselan

Tuladhane ater-ater:

·   Ater-ater a+….

a+karya: akarya

·   Ater-ater ka+…

Ka+tabrak: katabrak

·   Ater-ater anuswara (na,ma,ny, ng)

na+tampa: nampa

ma+pangan: mangan

ny+sapu: nyapu

ng+goring: nggoreng

·   Ater-ater tripurusa (dak, kok, di)

kok+pangan: kokpangan

di+jambak: dijambak

dak+masak: dakmasak

·   Ater-ater sa, pa, pi, pra, pari, tar

sa+wengi: sawengi

pa+mudha:pamudha

pi+tutur: pitutur

pra+yoga: prayoga

pari+wara:pariwara

tar+buka:tarbuka

·   Ater-ater kuma, kapi, kami

Kuma+lamcang:kumalancang

Kapi+adreng: kapiadreng

Kami+gila:kamigilan

Tuladhane panambang:

·   Panambang ku, mu, e

Buku+ku: bukuku

Sapu+mu: sapumu

Jaran+e: jarane

·   Panambang an

Gawa+an: gawan

·   Panambang i

Suwek+i: suweki

·   Panambang a, na, ana, en

Jupuk+a: jupuka

Pangan+na: panganna

Sapu+ana: saponana

Jaga+en:jaganen

·   Panambang ake

Gambar+ake:gambarake

·   Panambang ne, ing

Bapak+ne: bapakne

Abang+ing: abanging

Tuladhane seselan:

·   Seselan in:

Cedhak +in: cinedhak

Titah+ in: tinatah

·   Seselan um:

Bagus+um: gumagus

Tindak+ um: tumindak

·   Seselan l, r:

Siwer+ l: sliwer

Kelip + r: krelip